Inicjatywa Trójmorza została powołana w 2016 roku przez 12 państw członkowskich Unii Europejskiej – Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Węgry, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację oraz Słowenię. Projekt ma na celu wzmocnienie współpracy pomiędzy państwami w regionie w trzech fundamentalnych obszarach: transportu, energii oraz cyfryzacji, co wpłynie na stymulację potencjału regionu Europy Środkowo-Wschodniej oraz zwiększenie jego konkurencyjności.
Aby działania podejmowane w ramach współpracy były efektywne, fundamentem projektu musi stać się cyberbezpieczeństwo przenikające wspomniane trzy obszary operacyjne. W kontekście możliwych ataków cybernetycznych na narodową i wspólną infrastrukturę wykorzystującą nowoczesne technologie i systemy informacyjne, dążenie do zwiększenia bezpieczeństwa tej infrastruktury jest decydujące. Cyberbezpieczeństwo staje się więc wszechobecnym i nieodzownym elementem całego projektu. Co więcej, nieustanny postęp cyfrowy i technologiczny zwiększa strategiczne znaczenie trzeciego obszaru współpracy w ramach Inicjatywy. Pełen obraz cyfrowego regionu Trójmorza musi zatem uwzględniać gruntowną analizę rynku ICT, kompetencji cyfrowych oraz przemysłu cyfrowego, a także kwestie nowych, rozwijających się technologii, takich jak 5G, sztuczna inteligencja czy robotyka.
Instytut Kościuszki oraz autorzy raportu podkreślają również istotną rolę współpracy Europy Środkowo-Wschodniej ze Stanami Zjednoczonymi, mającą przyczynić się do budowania zdolności i bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni.
Jako odpowiedź społeczeństwa obywatelskiego na tę szczególną potrzebę rozwoju cyfrowego filaru, Instytut Kościuszki wraz z grupą partnerskich think-tanków z regionu, zidentyfikował wyzwania w dziedzinie nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, a także zaproponował konkretne projekty do realizacji w ramach regionalnej współpracy. Zaproponowane działania pod wspólną nazwą Inicjatywy Cyfrowego Trójmorza (ang. Digital 3 Seas Initiative – D3SI) opierają się na założeniach politycznego projektu Inicjatywy Trójmorza.
17 września 2018 roku przywódcy państw członkowskich regionu zebrali się podczas trzeciego Szczytu Trójmorza w Bukareszcie, w efekcie którego powstała lista głównych strategicznych projektów w dziedzinach energii, transportu i cyfryzacji. W ramach tej ostatniej, Cyfrowa Autostrada Trójmorza (ang. 3 Seas Digital Highway – 3SDH), kluczowa propozycja D3SI, została umieszczona na liście priorytetowych projektów komunikacyjnych Inicjatywy Trójmorza jako funkcjonalne połączenie północy i południa regionu. Uznano, że 3SDH wypełnia luki w infrastrukturze komunikacyjnej, uwzględniając jednocześnie technologie światłowodową i 5G. Ta międzynarodowa infrastruktura cyfrowa mogłaby zostać wdrożona wraz z już zaplanowanymi projektami transportowo-energetycznymi w ramach Inicjatywy Trójmorza (np. Via Carpatia).
Metodologia
Raport jest kontynuacją publikacji Instytutu Kościuszki z czerwca 2018 roku White Paper: Inicjatywa Cyfrowego Trójmorza: Wezwanie do nadania współpracy regionalnej silnego wymiaru cyfrowego. Aby publikacja mogła uwzględniać jak najszerszą perspektywę, przedstawiciele 5 z 12 krajów Trójmorza (Chorwacji, Węgier, Polski, Rumunii, Słowacji) oraz eksperci niezależnych ośrodków analitycznych, zostali zaproszeni do współpracy nad raportem.
Treść publikacji odzwierciedla stanowiska autorów reprezentujących wyżej wymienione kraje, nie tylko w zasadniczej części rozdziałów, ale też w formie studium przypadku . Każdy z rozdziałów zawiera zarys aktualnej sytuacji widzianej zarówno z perspektywy regionu Trójmorza, jak i Unii Europejskiej. Każdy z nich zakończony jest rekomendacjami i konkretnymi zaleceniami dla krajów Trójmorza.
Pobierz raport – The Digital 3 Seas Initiative – Mapping the challenges to overcome
Zadanie publiczne jest współfinansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Wsparcie wymiaru samorządowego i obywatelskiego polskiej polityki zagranicznej 2018
* Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP